Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży

Zdrowie psychiczne

Siedliskiem życia psychicznego, inteligencji i świadomości jest kora mózgu, jego zewnętrzna, ewolucyjnie najmłodsza warstwa. Komórki kory łączą się między sobą za pomocą krótkich rozgałęzionych wypustek, a przez długie wypustki odbierają z całego ciała bodźce wywołujące wrażenia i wysyłają rozkazy — podniety wywołujące skurcze mięśni. Czynności kory są więc świadome i zależne od woli. Oprócz tego kora ma liczne połączenia z ośrodkami pod-korowymi leżącymi w głębi mózgu. Ośrodki te zawiadują życiem wegetatywnym, a więc wszystkimi tymi czynnościami organizmu, które do naszej świadomości nie dochodzą i od woli nie zależą. Do szczególnie ważnych spośród ośrodków podkorowych należy podwzgórze w dolno-środkowej części mózgu oraz ośrodki rdzenia przedłużonego, mieszczącego się w górnej części kręgosłupa szyjnego. Ośrodki podkorowe rządzą funkcjami takimi, tak oddychanie, krążenie, trawienie, przemiana materii, spalanie tłuszczów, białek i węglowodanów, gospodarka wodna i cieplna itp. Rządzą tym wszystkim za pomocą dwóch układów: układu nerwowego wegetatywnego, układu hormonalnego. Układ nerwowy wegetatywny składa się z dwóch części: układu współczulnego i przywspółczulnego; głównym elementem tego ostatniego jest nerw błędny. Obie te części działają antagonistycznie w stosunku do siebie, np. nerw błędny zwęża oskrzela, zwalnia pracę serca, a wzmaga ruchy przewodu pokarmowego, natomiast nerwy współczulne przeciwnie: rozszerzają oskrzela, przyśpieszają akcję serca i hamują ruchy przewodu pokarmowego. Normalnie oba te układy wegetatywne utrzymują się nawzajem w pewnej równowadze, ale jeśli jeden z nich osłabnie, drugi natychmiast zaczyna przeważać, powodując wystąpienie właściwych sobie objawów.