Toczeń rumieniowaty

Cechuje się — w porównaniu z toczniem powierzchownym — wybitniejszym nasileniem rumieni oraz rogowacenia ognisk, ustępuje zawsze z pozostawieniem zanikowych blizn. Zmiany hematologiczne i serologiczne stwierdzane u ok. 50% chorych wskazują na chorobę z autoimmunizacji ustroju. Najczęstszą siedzibą ognisk jest twarz, a zwłaszcza policzki, grzbiet nosa, uszy, kark, owłosiona skóra głowy, rzadziej grzbiety rąk i palce, najrzadziej tułów i kończyny dolne. Ogniska tocznia mogą być symetryczne lub jednostronne, pojedyncze lub mnogie. Przy dłuższym trwaniu tocznia stwierdza się zwykle kilka ognisk, z których każde może znajdować się w różnym okresie rozwojowym. Początkowo pojawiają się rumieniowo-zapalne plamy o wielkości do kilku cm. Dołączające się złuszczanie ma cechy suchego. Łuski przylegają ściśle do podłoża, a po ich usunięciu dostrzega się na ich wewnętrznej powierzchni czopy rogowe odpowiadające ujściom mieszków włosowych. Czopy te są widoczne dobrze na powierzchni ognisk pozbawionych łusek. Ogniska są zabarwione brunatnawożółto, szorstkie przy dotyku. Na obwodzie rumieni zaznacza się często obwałowanie, nieznaczne w okresie początkowym, a wybitniejsze w okresie późniejszym. Nasilenie hiperkeratozy jest zmienne, często bardzo wybitne. Szerząc się obwodowo ogniska tocznia często zlewają się ze sobą i wytwarzają rozległe powierzchnie przewlekłego rumieniowatego stanu zapalnego p mniej lub bardziej wybitnej hiperkeratozie. W każdym okresie są one ostro odgraniczone na obwodzie. Bliznowacenie ognisk ma cechy ostatecznego; blizny są zanikowe, cienkie, odbarwione. U części chorych może dochodzić do rozwoju rozsianych prze-barwień w obrębie blizny, co nadaje jej cechy szczególnie niekorzystne z kosmetycznego punktu widzenia. Blizny w obrębie palców rąk doprowadzają nierzadko do ich przykurczów.